Ένα από τα αγαπημένα μου θέματα προς συζήτηση. Ελευθερία. Για κάποιους η ελευθερία είναι τρόπος ζωής. Για κάποιους θεωρείται ουτοπία (πάλι παίζεις τον φιλόσοφο, θα λέει ο κολλητός μου). Τι γίνεται όμως γύρω μου; Πόσο ελεύθεροι είμαστε και τι ορίζει την ελευθερία μας τελικά;
Θα διαλέξουμε να προσεγγίσουμε τον ορισμό της ελευθερίας έτσι όπως το όρισαν άλλοι πριν από εμάς.
¨Ελευθερία είναι το δικαίωμα να δρας ακλουθώντας την δική σου θέληση, χωρίς να επηρεάζεσαι από εξωτερικές δυνάμεις. Από φιλοσοφική οπτική γωνία, αυτό ορίζεται, ως η ικανότητα να ορίζεις εσύ τις επιλογές σου¨. -
¨Η μονή αληθινή φυλακή είναι ο φόβος. Η μονή αληθινή ελευθερία είναι η ελευθερία από τον φόβο¨.
¨Ελευθερία είναι μια άλλη λέξη για να ορίσεις το στάδιο που φτάνεις όταν τα έχεις χάσει όλα και δεν μπορείς να χάσεις κάτι παραπάνω¨.
Ελευθερία να σκέπτομαι ότι θέλω, να ορίζω εγώ τα πιστεύω μου, να εκφράζω τις απόψεις μου, να διαλέγω το μονοπάτι της ζωής που θα βαδίσω. Και θα είμαι ελεύθερος όταν δεν θα φοβάμαι, και θα έχω ικανότητα να ορίζω εγώ τις επιλογές μου. Και ας μην ξεχνάμε, όταν θα είμαι ελεύθερος, δεν θα φοβάμαι να χάσω αυτά που έχω αφού θα τα έχω χάσει όλα. Και τελικά τότε θα είμαι ελεύθερος από τι ακριβώς;
Πάμε ξανά γιατί το χάσαμε… Είμαι ελεύθερος να διαλέγω εγώ το δρόμο μου. Άρα έχω ανάγκη να διαλέξω ένα δρόμο. Είμαι ελεύθερος να εκφράσω τα πιστεύω μου. Άρα έχω ανάγκη να εκφραστώ και να πιστέψω. Μήπως τελικά η ελευθερία μας είναι μια εξίσωση που έχει μεταβλητή τις ανάγκες μας και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις ανάγκες μας, η τουλάχιστον αυτά που πιστεύουμε ότι έχουμε ανάγκη.
Σίγουρα εάν πάρω τα βουνά και κοιμάμαι κάτω από ιτιές και τρώω ρίζες και κάμπιες θα είναι ελεύθερος, αλλά έχω ανάγκη να ζω κάπως έτσι… και τελικά πως έχω ανάγκη να ζω. Εάν ρωτήσω τον εαυτό μου κοιτάζοντας τον καθρέπτη, πως ανάγκη να ζω, θα απαντήσω, ότι έχω ανάγκη να ζω με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να είμαι ευτυχισμένος. Ουφ και άλλο ερωτηματικό. Ποτέ είμαι ευτυχισμένος; Μήπως θα είμαι ευτυχισμένος με την σκιά της ιτιάς, η μήπως χρειάζομαι ρετιρέ με θεά το Θερμαϊκό για να είμαι ευτυχισμένος… και αυτό ποιος το ορίζει? Μήπως εκεί πρέπει να ξαναρωτήσουμε τελικά μήπως η ελευθερία είναι η δύναμη να ορίζουμε την δίκια μας ευτυχία ικανοποιώντας αυτά που εμείς και μονό εμείς ορίζουμε ως ανάγκες, χωρίς να επηρεαζόμαστε από εξωγενής παράγοντες;
Και ποιες είναι αυτοί οι εξωγενείς παράγοντες. Να μην ξέρουμε από τι πρέπει να προφυλαχτούμε ρε αδελφέ.
Στοπ φρένο. Το βλέπω ξανά μπροστά μου. ¨Δεν είσαι το σπίτι που ζεις, δεν είσαι το αμάξι που οδηγάς, δεν είσαι τα ρούχα που φοράς, δεν είσαι το περιεχόμενο από το πορτοφόλι σου¨. Σε κάποιο έργο το είχα δει αλλά τώρα που σκέπτομαι πιο ¨ελεύθερος¨ κάτι μου κάνει να συνδέσω τις ανάγκες μας με το life style και τον ρόλο του marketing και της διαφήμισης. Οκ, οκ, χρειάζομαι 4 τοίχους και μια σκεπή για να ζήσω. Αλλά εάν έχω 4 τοίχους και θέση παρκινγκ μήπως θα είναι καλύτερα? Και μήπως εάν έχω 4 τοίχους και μια σκεπή με θέση παρκινγκ στη Θεσσαλονίκη, και μπορώ να έχω και άλλους 4 τοίχους και μια σκεπή στη Χαλκιδική θα είναι καλύτερα; Δεν σταματά αυτή η σκέψη αυτό το καταλαβαίνουμε όλοι μας ε; Τι πραγματικά χρειαζόμαστε όμως για είμαστε ευτυχισμένοι σίγουρα δεν το καταλαβαίνουμε όλοι μας. Σίγουρα οι ανέσεις μπορούν να προσφέρουν ποιότητα ζωής, αλλά υπάρχει ένα ερωτηματικό κατά πόσο μπορούν να προσφέρουν ευτυχία.
Και που κολλάει ρε μεγάλε, το marketing και η διαφήμιση? Εξ ορισμού ο σκοπός του μάρκετινγκ ήταν να βρίσκει προϊόντα που να ικανοποιούν τις ανάγκες του ανθρώπου και να τα προβάλει για να βελτίωση την ποιότητα ζωής του. Αυτό παλιά, και εμάς στη σχολή αυτό μας μάθανε θα προσθέσει ο άλλος ο κολλητός. Τώρα μήπως έχει αλλάξει το σενάριο; Ρωτάω εγώ. Μήπως ο ανταγωνισμός έχει αυξηθεί τόσο πολύ που ο σκοπός του marketing έχει γίνει πια να δημιουργεί ανάγκες για να κινούνται τα γρανάζια της αγοράς; Δεν θα μιλήσω με παραδείγματα γιατί ίσως θεωρηθεί ότι κάνω αντί-marketing, απλά θα αναρωτηθώ εάν ένας εικοσάρης φοιτητής (που δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητος) έχει τις ίδιες ανάγκες που είχε πριν 10 χρόνια. Η ακόμα καλύτερα εάν ένας 30αρης (που είναι σχεδόν οικονομικά ανεξάρτητος) έχεις τις ίδιες ανάγκες που είχε πριν 10 χρόνια. Που το πάω? Προσωπικά το λατρεύω το marketing. Μπορώ να είμαι αλήτης ασκώντας το και ακόμα να φοράω κουστούμι και να με φωνάζουν κύριο. αλλά όλο αυτό το παιχνίδι του ωραίου, του επιβλητικού, του σύγχρονου, του in, μήπως τελικά αυτό είναι που έρχεται να μας στερήσει την ελευθερία; Αυτή είναι η μια πλευρά. Στην άλλη είμαστε εμείς. Γεννιόμαστε ελεύθεροι και μεγαλώνοντας κάνουμε όνειρα, βάζουμε στόχους, θέλουμε να επιτύχουμε πράγματα, τους 4 τοίχους που λέγαμε… Μήπως κάπου στην πορεία μπερδευόμαστε και εμείς οι ίδιοι και αποφασίζουμε να ¨πουλήσουμε¨ την ελευθερία μας? Σίγουρα δεν γεννήθηκα με όνειρο να πάρω cabrio αυτοκίνητο, αλλά εάν μπορώ να δουλέψω 2 ώρες παραπάνω κάθε μέρα για τα επόμενα 8 χρόνια της ζωής μου και να το πάρω? Μήπως τότε θα είμαι πιο ευτυχής? Έλα μωρέ 2 ώρες παραπάνω είναι, αφού μπορώ.
Και έτσι μπήκα και εγώ στο club του ανοιχτού αυτοκινήτου, με το ανάλογο τίμημα πάντα ε. Αυτό είναι ένα παράδειγμα, υπάρχουν και αλλά, σίγουρα εξίσου ελκυστικά. Συνεχίζουν να είναι όμως προϊόντα του marketing, που πολύ καλά έχουν περάσει στη ζωή μας. Τα αποδέχονται οι φίλοι μας, οι εχθροί μας, και θα έκαναν κατά κάποιο τρόπο “ευτυχισμένους” τους γονείς μας εάν μας έβλεπαν να τα κατέχουμε. Και δεν σταματά εδώ, υπάρχουν τάξεις ανθρώπων που ευτυχώς η δυστυχώς έχουν γαλουχηθεί με τέτοιες ανάγκες και με τέτοια όνειρα. Και για να το φτάσω στα άκρα φανταστείτε ότι μπορεί να παλεύουμε μια ζωή για να ικανοποιήσουμε μια σειρά από τέτοια όνειρα-ανάγκες που τελικά δεν ξέρουμε εάν θα μας οδηγήσουν στην πολυπόθητη ευτυχία. Δεν θα καταλήξω κάπου, εγώ θα συνεχίσω να ασκώ το marketing μ έναν δικό μου τρόπο έτσι όπως μου αρέσει. Θα αφήσω όμως ένα ερωτηματικό σ’ εμένα αλλά και σε σένα αναγνώστη κατά πόσο αφήνουμε το marketing να ορίσει για εμάς τις ανάγκες μας, τα όνειρα μας και τις συνθήκες αυτές που ορίσουν την δική μας μοναδική ευτυχία.
